Η Κινέζικη Πρακτική TCM : Βασικές Αρχές

Πρόλογος

Οι Κινέζοι έχουν πανάρχαιο ιστορικό επαφής με τα βότανα. Ο στόχος της παράδοσης τους είναι η δημιουργία, η έκφραση και η συντήρηση της αρμονίας. Η αρμονία είναι έννοια κλειδί για τη φροντίδα του σώματος και του νου. Η Κινέζικη Φαρμακοποιεία εμπεριέχει ένα τεράστιο εύρος θεραπευτικών στοιχείων για τον άνθρωπο. Η πιο πρόσφατη έκδοση της εμπεριέχει πάνω απ΄ο 5700 καταγραφές γνωστών και άγνωστων βοτάνων, φαρμακευτικά ιχνοστοιχεία και ζωϊκά μέρη. Σήμερα οι Κινέζοι χρησιμοποιούν παραδοσιακά περίπου 500 βοτανολογικές φόρμουλες. Οι 200 από αυτές είναι σχετικά κοινές για εκατομμύρια ανθρώπους. Σχεδόν όλες οι φόρμουλες συνδυάζουν τουλάχιστον 4 βότανα. Πολλές από αυτές χρησιμοποιούν 8 – 12 βότανα.

Ένας λόγος που η πρακτική TCM είναι δημοφιλής και γίνεται όλο και περισσότερο δημοφιλής, είναι η και η έννοια της πρόληψης. Αποσκοπώντας στην πρόληψη, η πρακτική TCM δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη λήψη τονωτικών και προσαρμογόνων βοτάνων. Τα βότανα τόνωσης και τα προσαρμογόνα (adaptogens), είναι βότανα που ενδυμώνουν και εξισορροπούν νου και σώμα.

Η βασικη΄ αρχή κατηγοριοποίησης του συστήματος TCM είναι η ταξινόμηση των βοτάνων/άλλων φυσικών θεραπευτικών στοιχείων σε ανώτερα γιατρικά, γιατρικά γενικής χρήσης και γιατρικά κατώτερης χρήσης.

Τα ανώτερα γιατρικά (πχ τζίνσενγκ) λαμβάνονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς παρενέργειες.

Τα γιατρικά γενικής χρήσης (πχ εφέδρα/μα χουάνγκ) προορίζονται για την αντιμετώπιση ασθενειών με τη χρήση τους να σταματά μετά τη φροντίδα των συμπτωμάτων.

Τα γιατρικά κατώτερης χρήσης (πχ ακονίτης/aconite) είναι δηλητηριώδη βότανα που χρησιμοποιούνται για μικρές χρονικές περιόδους σε μικρές ποσότητες.

Για τους Κινέζους φιλοσόφους αλλά και τους παραδοσιακούς γιατρούς της πρακτικής TCM, η Φύση είναι το πρότυπο, ο ενωτικός παράγοντας, η πηγή της κατανόησης. Αυτή η πηγή αποκαλείται Τάο. Η έννοια του Τάο ενυπάρχει στην κινέζικη κουλτούρα εδώ και χιλιετίες, τουλάχιστον 2500 χρόνια. Είναι ένα μονοπάτι ύπαρξης, ένας τρόπος διατήρησης της ζωής και υγείας σε αρμονία με τα δώρα της φύσης. Το Τάο είναι η ίδια η αρμονία της ζωής.

Το Τάο του Yin & Yang

Η βάση για την κατανόηση της πρακτικής TCM είναι η αρχή που καθορίζει τη ζωτική αρμονία βάσει της συμπαντικής θεωρίας Yin και Yang. Οι 5 βασικές αρχές αυτής της συμπαντικής θεωρίας αναφέρουν πως:

1. Όλα αποτελούνται από yin και yang.
2. To yin και το yang είναι ένα δυαδικό ζευγάρι – το ένα δεν υπάρχει χωρίς το άλλο.
3. Το yin και το yang μπορεί να χωρίζεται περαιτέρω σε μικρότερα “κομμάτια” yin και yang.
4. To yin και το yang εξισορροπούν και ελέγχουν το ένα το άλλο.
5. Το yin και το yang αλλάζουν ή μεταμορφώνονται το ένα στο άλλο.

Μια ισορροπία yin και yang συνεπάγεται υγεία. Οι Κινέζοι θεραπευτές μαθαίνουν πολλές πλευρές του yin και του yang όπως αυτές εκφράζονται στους εποχικούς κύκλους, στις ιδιότητες των τροφών και των γιατρικών, στις εξατομικευμένες ανάγκες των ασθενών, σε τύπους και στάδια ασθενειών αλλά και στις τεχνικές φροντίδας. Υπάρχουν κάποιες βασικές αρχές που μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιαδήποτε μορφή φυσικής θεραπείας. Ένας άνθρωπος που παρουσιάζει “υπερβολικές” ιδιότητες yin (πχ κατάθλιψη) μπορεί να τις εξισορροπεί με τονωτικές θεραπείες yang. Ένας άνθρωπος που είναι υπερβολικά yang εξισορροπεί τη θερμή χαοτικότητα του με τεχνικές εξάλειψης yin.

Ένα βότανο μπορεί να έχει ταυτόχρονα χαρακτηριστικά yin και yang. Για παράδειγμα η γλυκόριζα είναι γλυκιά όμως όσο τη μασάμε, πικραίνει.Η ρίζα τζίνσενγκ είναι ένα από τα πιο ισχυρά γιατρικά yang της TCM όμως έχει και πικρή γεύση. Και η ρίζα του μπορεί να θεωρείται yang, το φύλλο του όμως έχει ιδιότητες yin. Η σχέση yin-yang υφίσταται και μεταξύ των φυτών (και των ανθρώπων) και του περιβάλλοντος. Ένα περιβάλλον yin συχνά παράγει περισσότερα βότανα yang, ένα περιβάλλον yang παράγει περισσότερα βότανα yin. Ας πάρουμε για παράδειγμα το τζίνσενγκ: Το βότανο μεγαλώνει σε υγρά, ψυχρά και σκιερά μέρη, συχνά σε ψηλές βουνοκορφές με βορινό προσανατολισμό.Αυτές οι περιβαλλοντικές συνθήκες yin προσελκύουν την ανάπτυξη του αντίθετου, τη yang ρίζα τζίνσενγκ. Από την άλλη, τα τροπικά μέρη έχουν πολύ ισχυρή ενέργεια yang λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας. Τα τροπικά φυτά είναι γενικά πιο μεγάλα, φυλλώδη, ζουμερά και μυρωδάτα από τα φυτά που αναπτύσσονται σε ψυχρές περιοχές με ιδιότητες yin.

Άλλοι Παράγοντες Yin – Yang

Τα φρέσκα βότανα θεωρούνται περισσότερο yin από τα αποξηραμένα βότανα.

Οι ιδιότητες yang του βοτάνου ενισχύονται με την αποξήρανση υπό τον ήλιο.

Η ένταση της θερμότητας έχει επίδραση στην ενέργεια yin και yang. Για παράδειγμα το τσάι που ετοιμάζεται υπό το φως του ήλιου (χωρίς πρόσθετη πηγή θερμότητας) είναι μια μέθοδος yin, περισσότερο παθητική.

Το β΄ράσιμο ενός βοτάνου στο νερό για μικρό χρονικό διάστημα θεωρείται επίσης μέθοδος yin – όμως έχει ισχυρότερη ενέργεια yang σε σύγκριση με το τσάι που ετοιμάζεται μόνο υπό το φως του ήλιου.

Το βράσιμο ενός βοτάνου για μεγάλο χρονικό διάστημα έχει ισχυρότερες ιδιότητες yang – εφαρμόζεται σε ρίζες βοτάνων.

Τα εκχυλίσματα αλκοόλης (βάμματα) είναι μια ισχυρή πρακτική yang, η πιο ισχυρή ενέργεια yang σε σύκριση με τα προαναφερθέντα.

Γενικά οι μέθοδοι TCM για την προετοιμασία ενός βοτάνου στοχεύουν στη μεγιστοποίηση βασικών ιδιοτήτων των βοτάνων. Ένα βότανο yang βράζεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα ώστε να εκφραστούν στο έπακρο οι ιδιότητες yang. Ένα βότανο yin παρέχεται κρύο για την ενίσχυση των ιδιοτήτων yin.

Πόση κρύου τσαγιού : ενέργεια yin.

Πόση ζεστού αφεψήματος : ενέργεια yang

Οι Κινέζοι συνιστούν τη λήψη των βοτάνων σε διαφορετικές στιγμές κατά τη διάρκεια της ημέρας, ανάλογα με το μέρος του σώματος που χρειάζεται φροντίδα.

Εάν η ασθένεια βρίσκεται σε ανώτερο μέρος του σώματος, τα βότανα λαμβάνονται μια ώρα μετά το φαγητό.

Εάν τα βότανα προορίζονται για τα πόδια ή για τα χέρια, λαμβάνονται μια ώρα πριν το πρωινό.

Τα βότανα για τα κόκκαλα λαμβάνονται μια ώρα μετά το γεύμα ή πριν τον ύπνο.

Τα τονωτικά και τα εκχυλίσματα λαμβάνονται με άδειο στομάχι. Μετά τη λήψη τους απόφεύγονται οι απότομες κινήσεις.

Επίλογος

Στο section του e-shop μας για τα θεραπευτικά βότανα μπορείτε να δείτε εκατοντάδες βότανα και εκχυλίσματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αυτό το πλαίσιο:

http://ethosherbals.com/product-category/medicinal-herbs/

Κάπου εδώ ολοκληρώνεται το 1ο άρθρο για την πρακτική TCM.Θα χαρούμε να επικοινωνήσετε μαζί μας ώστε να σας βοηθήσουμε να μάθετε περισσότερα. Η Αρμονία είναι μια ουσιώδης έννοια για τη ζωή και η πρακτική TCM μπορεί να σας βοηθήσει σημαντικά να την κατανοήσετε βαθύτερα!