To φυτό Nigella sativa – γνωστό και ως μαύρο κύμινο ή kalonji – ανήκει στην οικογένεια των ανθοφόρων φυτών της νεραγκούλας. Παράγει καρπούς με σπόρους που χρησιμοποιούνται ως γευστικό μπαχαρικό σε πολλές κουζίνες. Εκτός από τη μαγειρική του χρήση, το μαύρο κύμινο είναι γνωστό για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Το ιστορικό χρήσης του εντοπίζεται αιώνες πίσω. Ο Μωάμεθ έχει πει την ιστορική φράση: “Χρησιμοποιείστε τους σπόρους του μαύρου κύμινου όσο πιο συχνά μπορείτε. Γιατρεύει κάθε ασθένεια εκτός από το θάνατο”. Με τα δεδομένα της εποχής μας, αυτή η φράση φαίνεται ξεκάθαρα υπερβολική όμως δεν αμφισβητείται ότι το μαύρο κύμινο είναι ένα ισχυρό θεραπευτικό φυτό. Ας δούμε συνοπτικά τις γνώσεις που μας διαθέτει η σύγχρονη έρευνα για αυτό το υπέροχο φυτό:
1. Αντιοξειδωτική Δράση
Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που εξουδετερώνουν τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες και αποτρέπουν την οξειδωτική βλάβη στα κύτταρα. Έρευνες δείχνουν ότι τα αντιοξειδωτικά μπορούν να έχουν ισχυρή επίδραση στη σωματική και νοητική υγεία.
Στην πραγματικότητα, ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι τα αντιοξειδωτικά μπορεί να προστατεύουν από διάφορους τύπους χρόνιων παθήσεων, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, του διαβήτη, των καρδιακών παθήσεων και της παχυσαρκίας.
Αρκετές ενώσεις του μαύρου κύμινου, όπως η θυμοκινόνη (thymoquinone), η καρβακρόλη, η t-ανεθόλη και η 4-τερπινεόλη, είναι υπεύθυνες για τις ισχυρές αντιοξειδωτικές του ιδιότητες. H θυμοκινόνη θεωρείται η πιο ισχυρή βιοχημική ένωση ανάμεσα στις υπόλοιπες, αυτή στην οποία αποδίδονται τα περισσότερα σωματικά και νοητικά δυνητικά οφέλη του μαύρου κύμινου. Μέχρι στιγμής οι εργαστηριακές μελέτες είναι υποσχόμενες όμως απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να προσδιοριστεί πώς τα αντιοξειδωτικά που βρίσκονται στο μαύρο κύμινο μπορούν να επηρεάσουν την υγεία των ανθρώπων.
2. Μείωση Χοληστερόλης
Η χοληστερόλη είναι μια ουσία που μοιάζει με λίπος που βρίσκεται σε όλο το σώμα. Μικρές συγκεντρώσεις χοληστερόλης είναι απαραίτητες, υψηλές ποσότητες μπορούν να συσσωρευτούν στο αίμα και να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακής νόσου. Το μαύρο κύμινο έχει αποδειχθεί ότι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στη μείωση της χοληστερόλης.
Μια ανασκόπηση 17 μελετών διαπίστωσε ότι η λήψη συμπληρωμάτων με μαύρο κύμινο συσχετίστηκε με σημαντικές μειώσεις τόσο της ολικής όσο και της «κακής» LDL χοληστερόλης, καθώς και των τριγλυκεριδίων του αίματος. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το λάδι kalonji είχε μεγαλύτερη επίδραση από τη σκόνη σπόρων. Ωστόσο, μόνο η σκόνη σπόρων αύξησε τα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης HDL.
Μια άλλη μελέτη σε 57 άτομα με διαβήτη έδειξε ότι η λήψη συμπληρωμάτων του μαύρου κύμινου για ένα χρόνο μείωσε την ολική και την LDL χοληστερόλη, ενώ ταυτόχρονα αύξανε την HDL χοληστερόλη. Τέλος, μια μελέτη σε 94 άτομα με διαβήτη είχε παρόμοια ευρήματα, αναφέροντας ότι η λήψη 2 γραμμαρίων σπόρων μαύρου κύμινου την ημέρα για 12 εβδομάδες μείωσε τόσο την ολική όσο και την LDL χοληστερόλη.
3. Δυνητικά Αντικαρκινικές Ιδιότητες
Όπως αναφέρθηκε στην αρχή της περιγραφής, το μαύρο κύμινο είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, τα οποία βοηθούν στην εξουδετέρωση των επιβλαβών ελεύθερων ριζών που μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ασθενειών όπως ο καρκίνος.
Μελέτες με δοκιμαστικούς σωλήνες έχουν αναδείξει εντυπωσιακά αποτελέσματα σχετικά με τις πιθανές αντικαρκινικές επιδράσεις του μαύρου κύμινου και της θυμοκινόνης, της δραστικής του ένωσης.
Για παράδειγμα, μια μελέτη σε δοκιμαστικό σωλήνα διαπίστωσε ότι η θυμοκινόνη προκάλεσε κυτταρικό θάνατο στα καρκινικά κύτταρα του αίματος.
Μια άλλη μελέτη σε δοκιμαστικό σωλήνα έδειξε ότι το εκχύλισμα του φυτού βοήθησε στην αδρανοποίηση των καρκινικών κυττάρων του μαστού.
Άλλες μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες υποδεικνύουν ότι το Kalonji και τα συστατικά του μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματικά έναντι πολλών άλλων τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του παγκρέατος, του πνεύμονα, του τραχήλου της μήτρας, του προστάτη, του δέρματος και του παχέος εντέρου.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία για τις αντικαρκινικές επιδράσεις του στους ανθρώπους. Απαιτούνται κλινικές μελέτες για να εξεταστεί εάν το kalonji έχει οφέλη για την καταπολέμηση του καρκίνου όταν χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό ή ως συμπλήρωμα διατροφής.
4. Αντιβακτηριακό
Τα βακτήρια που προκαλούν ασθένειες είναι υπεύθυνα για έναν μακρύ κατάλογο επικίνδυνων λοιμώξεων, Κάποιες μπορεί να είναι σχετικά άκακες και άλλες επικίνδυνες – πχ πνευμονία.
Μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες έχουν υποδείξει ότι το μαύρο κύμινο μπορεί να έχει αντιβακτηριακές ιδιότητες και να είναι αποτελεσματικό στην καταπολέμηση ορισμένων στελεχών βακτηρίων.
Σε μια μελέτη, το μαύρο κύμινο εφαρμόστηκε τοπικά σε βρέφη που το δέρμα τους είχε προσβληθεί από σταφυλόκοκκο, διαπιστώνοντας ότι ήταν εξίσου αποτελεσματικό με ένα τυπικό αντιβιοτικό που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία βακτηριακών λοιμώξεων.
Μια άλλη μελέτη απομόνωσε τον ανθεκτικό στη μεθικιλλίνη Staphylococcus aureus (MRSA), ένα στέλεχος βακτηρίων που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί και είναι ανθεκτικό στα αντιβιοτικά, από τα τραύματα των διαβητικών ασθενών. Το μαύρο κύμινο εξόντωσε τα βακτήρια με δοσοεξαρτώμενο τρόπο σε περισσότερα από τα μισά δείγματα.
Ωστόσο, οι μελέτες σε ανθρώπους είναι περιορισμένες και χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να εξεταστεί πώς το Kalonji μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά στελέχη βακτηρίων στο σώμα.
5. Δυνητική Μείωση Φλεγμονών
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η φλεγμονή είναι μια φυσιολογική απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος που βοηθά στην προστασία του σώματος από τραυματισμούς και λοιμώξεις. Από την άλλη πλευρά, η χρόνια φλεγμονή πιστεύεται ότι συμβάλλει σε μια ποικιλία ασθενειών, όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις . Μερικές μελέτες υποδεικνύουν ότι το μαύρο κύμινο μπορεί να έχει ισχυρά αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα στο σώμα.
Σε μια μελέτη σε 42 άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα, η λήψη 1.000 mg ελαίου kalonji ημερησίως για οκτώ εβδομάδες μείωσε τους δείκτες της φλεγμονής και του οξειδωτικού στρες. Σε μια άλλη μελέτη, το ζητούμενο ήταν η επίδραση του στις φλεγμονές του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού ποντικιών εργαστηρίου. Σε σύγκριση με το placebo, το μαύρο κύμινο ήταν αποτελεσματικό στην προστασία και την καταστολή της φλεγμονής. Μια άλλη μελέτη με δοκιμαστικούς σωλήνες έδειξε ότι η θυμοκινόνη, η δραστική ένωση του μαύρου κύμινου, βοήθησε στη μείωση της φλεγμονής στα καρκινικά κύτταρα του παγκρέατος.
Παρά αυτά τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα, οι περισσότερες ανθρώπινες μελέτες περιορίζονται σε άτομα με συγκεκριμένες παθήσεις. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να κατανοηθεί πώς το μαύρο κύμινο επιδρά σε φλεγμονές στον γενικό πληθυσμό.
6. Δυνητική Προστασία του Συκωτιού
Το συκώτι είναι ένα απίστευτα σημαντικό όργανο. Αφαιρεί τις τοξίνες, μεταβολίζει φάρμακα και βιοχημικές ουσίες, επεξεργάζεται θρεπτικά συστατικά και παράγει πρωτεΐνες και χημικές ουσίες που είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία. Οι εργαστηριακές μελέτες σε ζώα αναφορικά με την επίδραση του μαύρου κύμινου για αυτό το σκοπό είναι υποσχόμενες – υποδεικνύουν ότι το φυτό μπορεί να έχει ωφέλιμο ρόλο στην προστασία του ήπατος από τραυματισμούς και βλάβες. Αυτές οι ιδιότητες φαίνονται να οφείλονται στις αντιοξειδωτικές ουσίες του.
Ωστόσο, απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να διαπιστωθεί πως το μαύρο κύμινο μπορεί να επηρεάζει την υγεία του συκωτιού.
7. Δυνητικά Ωφέλιμο για τα Έλκη του Στομάχου
Τα έλκη στομάχου είναι επώδυνες πληγές που σχηματίζονται όταν τα οξέα του στομάχου κατατρώνε το στρώμα της προστατευτικής βλέννας που καλύπτει το στομάχι. Ορισμένες έρευνες σε ζώα υποδεικνύουν ότι το μαύρο κύμινο θα μπορούσε να βοηθήσει στη διατήρηση της επένδυσης του στομάχου και στην πρόληψη του σχηματισμού ελκών.
Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να προσδιοριστεί πώς το Nigella Sativa μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του έλκους του στομάχου στους ανθρώπους.
Αξιολογήσεις
Δεν υπάρχει καμία αξιολόγηση ακόμη.