Llex Guayusa – Γευστικό Τσάι Καφεϊνης από τον Αμαζόνιο

Παραδοσιακή Χρήση

Για πολλούς ανθρώπους της Αμαζονίας θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το Llex guayusa είναι ό,τι είναι αντίστοιχα ο καφές για εμάς τους δυτικούς – μόνο που η συμβολική και πρακτική σημασία του είναι πολύ μεγαλύτερη για τις λατινοαμερικάνικες φυλές. Για τους αυτόχθονες Kichwa του Ισημερινού, το Llex guayusa είναι ένα από τα πιο χρήσιμα βότανα – το Guayusa καλλιεργείται εκτεταμένα στην Ισημερινή Αμαζονία. Χρησιμοποιείται τελετουργικά αλλά και θεραπευτικά. Για τους Kichwa, η κατάποση αφεψημάτων του guayusa είναι ένα αναπόσπαστο μικρό τελετουργικό της καθημερινής “ευθυμίας”, της ζεστής οικείας επαφής ανάμεσα στους ανθρώπους της κοινότητας. Η σημασία του L.guayusa είναι τόσο μεγάλη για αυτήν τη φυλή που οργανώνουν θεματικά events με επίκεντρο τη χρήση του. Σε πολλά γιορτινά events της φυλής οργανώνονται και διαγωνισμοί ομορφιάς – η νικήτρια του εκάστοτε διαγωνισμού ανακηρύσσεται “Guayusa Warmi” (Γυναίκα Guayusa). Κατά τη διάρκεια ενός από τα τελευταία πρωϊνά της φιέστας που αποκαλείται “Gran Guayusazo Bailable” (Μεγάλη Φιέστα Χορού Guayusa), η νικήτρια βασίλισσα ομορφιάς πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι συνοδευόμενη από μια ομάδα φίλων συγγενών και πολιτικών προσώπων σερβίροντας τσάι guayusa στα μέλη της κοινότητας.

Η φυλή των Kichwa έχει αναγνωρίσει και “αγκαλιάσει” τις χρήσιμες ιδιότητες των φύλλων του φυτού. Τα αφεψήματα των φύλλων χρησιμοποιούνται κυρίως ως διεγερτικά. Σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ως τονωτικά για το στομάχι, διουρητικά αλλά και ως θεραπεία για τη γρίπη – συχνά αυτά τα αφεψήματα συμπεριλαμβάνουν και άλλα βότανα ή “συνοδευτικά. Συνήθως χρησιμοποιούν συνδυαστικά το τζίντζερ, χυμό λάιμ και/ή λικέρ ζαχαροκάλαμου. Οι αυτόχθονες πιστεύουν ότι λειτουργεί καταπραϋντικά για τον πόνο και προωθεί την αύξηση της γονιμότητας και της λίμπιντο. Σε άλλες περιπτώσεις το χρησιμοποιούν για τον καθαρισμό του στόματος αλλά και για την αποφυγή τσιμπημάτων εντόμων και φιδιών. Μερικοί πιστεύουν ότι διαθέτει και αντι-γηραντικές ιδιότητες για το δέρμα. Κάποια μέλη της φυλής Kichwa χρησιμοποιούν ζεστό νερό guayusa για να κάνουν μπάνιο τα παιδιά τους ή για να κάνουν ατμόλουτρα.

Η χρήση του φυτού δεν περιορίζεται στους Kichwa. Οι φυλές Shuar και Achuar το χρησιμοποιούν παρεμφερώς για τις διεγερτικές του ιδιότητες. Το guayusa παίζει σημαντικό ρόλο και στις τελετές των Jivaro. Για άλλες φυλές όπως είναι οι Cofán, οι Secoya και οι Tsa’chi, το guayusa χρησιμοποιείται περισσότερο για την αντιμετώπιση του σωματικού πόνου και άλλων παθήσεων (de la Torre et al. 2008).

Llex Guayusa – Φαρμακολογία

Οι λιγοστές ερευνητικές μελέτες για το l.guayusa έχουν δείξει ότι το φυτό εμπεριέχει πρωτίστως καφεϊνη, τριτερπένια και χλωρογενικά στοιχεία. Οι φυτοχημικές αναλύσεις δείχνουν ότι τα υγρά και αιθανολικά εκχυλίσματα των φύλλων εμπεριέχουν αλκαλοειδή, σαπονίνες, φαινόλες, τανίνες, σάκχαρα και φλαβονοειδή. Στα φύλλα σημειώνονται συγκεντρώσεις καφεϊνης, μεθυλοξανθίνης, θεοβρωμίνης, θεοφυλλίνης, γουανιδίνης, l-θειανίνης, στεροειδή, αιθέρια έλαια, νικοτινικό οξύ, αβσορβικό οξύ, ριβοφλαβίνη, χολίνη, πυριδοξίνη και άλλα στοιχεία. Τα κυριότερα ψυχοδραστικά στοιχεία είναι η καφεϊνη (32.8 mg/g), η l-θειανίνη (1.3 mg/g) και η θεοβρωμίνη (0.4 mg/g). Τα υγρά εκχυλίσματα και τα εκχυλίσματα αλκοόλης των φύλλων έχουν επιδείξει αντιβακτηριακές ιδιότητες έναντι μικροβίων όπως ο σταφυλόκοκκος και η Candida albicans.

Llex Guayusa – Κλινικές Μελέτες

Προώθηση συγκέντρωσης και διέγερση: To L.guayusa εμπεριέχει παρεμφερείς συγκεντρώσεις καφεϊνης με το δέντρο του καφέ και μικρές συγκεντρώσεις θεοβρωμίνης – ένα στοιχείο που εντοπίζεται στο κακαόδεντρο. Συγκεντρώσεις l-θειανίνης σημειώνονται και στο πράσινο τσαϊ. Ο συνδυασμός καφεϊνης, θεοβρωμίνης και l-θειανίνης οδηγεί σε διεγερτικές επιδράσεις και προωθεί τη συγκέντρωση – η διέγερση του l.guayusa είναι λιγότερο αγχογενής από την κατανάλωση του καφέ.

Αντιοξειδωτική δράση: To l.guayusa εμπεριέχει ποικίλα αντιοξειδωτικά στοιχεία. Τα αντιοξειδωτικά στοιχεία μειώνουν το οξειδωτικό στρες. Οι αποκαλούμενες ελεύθερες ρίζες – ασταθή σωματικά στοιχεία – καταπολεμώνται μέσω αντιοξειδωτικών δράσεων. Κατά συνέπεια μειώνονται οι πιθανότητες εκδήλωσης πολλών χρόνιων ασθενειών. Τα πολυφαινολικά στοιχεία – οι κατεχίνες – επιδεικνύουν αντιοξειδωτικές δράσεις και μπορούν να συντελέσουν στην προστασία από τις φλεγμονές, καρδιακές ασθένειες, καρκίνο και διαβήτη τύπου ΙΙ. Οι κατεχίνες επιδεικνύουν και μείωση των επιπέδων χοληστερόλης.

Σταθεροποίηση σακχάρου του αίματος: Πρωϊμες ζωϊκές μελέτες υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση l.guayusa μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου του αίματος. Αυτή η ιδιότητα είναι χρήσιμη για την αποτροπή του διαβήτη τύπου ΙΙ. Μία μόλις μελέτη συνολικής διάρκειας 28 ημερών σε μη διαβητικά ποντίκια έχει δείξει ότι η χρήση συμπληρωμάτων guayusa έριξε σημαντικά τα επίπεδα σακχάρου, επιδείκνυε καταστολή της όρεξης για φαγητό και μείωνε συνακόλουθα το σωματικό βάρος. Απαιτείται η διενέργεια κλινικών μελετών για να δούμε κατά πόσο αυτό ισχύει για την ανθρώπινη κατανάλωση του φυτού.

Μείωση του σωματικού βάρους: Αυτή η ιδιότητα του l.guayusa είναι απόρροια των σχετικά υψηλών συγκεντρώσεων καφεϊνης. Η καφεϊνη προωθεί το μεταβολισμό ως φυσικό διεγερτικό συντελώντας στην αύξηση της θερμιδικής κατανάλωσης από το ανθρώπινο σώμα ενώ ταυτόχρονα καταστέλλει και την όρεξη για φαγητό. Αυτές οι ιδιότητες φαίνονται να είναι περισσότερο βραχυπρόθεσμες αφού το σώμα αναπτύσσει μια φυσική ανοσία στην καφεϊνη με την πάροδο του χρόνου. Η μείωση του σωματικού βάρους μέσω της μεμονωμένης χρήσης καφεϊνούχων φυτών δεν είναι “βιώσιμη” μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα λόγω των πολύ υψηλών ποσοτήτων που απαιτούνται. Η συνδυαστική χρήση του φυτού με την κατάλληλη διατροφή και άσκηση είναι με διαφορά η καλύτερη μακροπρόθεσμα βιώσιμη πρακτική για αυτόν το σκοπό. Η αντικατάσταση του καφέ με το l.guayusa μπορεί από μόνη της σε βάθος χρόνου να αποδειχτεί εξαιρετικά ωφέλιμη. Η φυσική γεύση του L.guayusa είναι από μόνη της σχετικά γλυκιά χωρίς και δεν απαιτούνται μεγάλες ποσότητες ζάχαρης/άλλων γλυκαντικών.

Llex Guayusa – Ανεκδοτολογικές Αναφορές

H προσωπική μου εμπειρία και οι εμπειρίες άλλων χρηστών έχουν δείξει ότι είναι ένα πολύ καλό, οικονομικό υποκατάστατο του καφέ. Προσωπικά έχω διαπιστώσει επανειλημμένα πως η ενέργεια που μου δίνει είναι “διεγερτικά ήρεμη” χωρίς να με αγχώνει ούτε στο ελάχιστο – έχω την τάση να αγχώνομαι όταν πίνω μεγαλύτερες ποσότητες καφεϊνης από αυτές που μπορώ να διαχειριστώ. Για μένα το γεγονός ότι βράζω απλά τα raw φύλλα χωρίς πρόσθετα και συντηρητικά για να δημιουργήσω αφεψήματα χωρίς να χρειάζεται καν να προσθέσω ζάχαρη συντελεί σημαντικά στο να το έχω σταθερά ως μια από τις αγαπημένες μου πηγές καφεϊνης. Μου αρέσει πολύ να το ανακατεύω με μισό – ένα κουταλάκι του γλυκού τζίντζερ. Έχω περάσει μήνες χωρίς να πιω ούτε ένα ποτήρι καφέ, επιλέγοντας αντί αυτού το l.guayusa. Επειδή έχω συνδέσει έντονα τον καφέ με το τσιγάρο, η κατανάλωση νικοτίνης εκείνους τους μήνες ήταν πολύ μικρότερη.

Για κάποιους χρήστες του φυτού, το l.guayusa φαίνεται να προωθεί τα διαυγή όνειρα και να ενισχύει τις πρακτικές διαλογισμού. Τι είναι τα διαυγή όνειρα; Πρόκειται για ονειρικές καταστάσεις όπου αντιλαμβανόμαστε ότι βρισκόμαστε σε όνειρο και έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε ότι επιθυμούμε, να καθορίσουμε την πορεία του ονείρου αντί να είμαστε “παθητικοί θεατές”. Οι χρήστες του φυτού που πειραματίζονται με αυτές τις πρακτικές πίνουν λίγες γουλιές από το αφέψημα όταν ξυπνούν μέσα στη νύχτα για να πάνε τουαλέτα ή για να προωθήσουν αυτήν την πρακτική.

Llex Guayusa – Επιφυλάξεις & Αντενδείξεις

Σε γενικές γραμμές πρόκειται για ένα πολύ ασφαλές βότανο. Η φυσιολογική κατανάλωση του δεν έχει συσχετιστεί με παρενέργειες. Όπως ήδη αναφέρθηκε, το L.guayusa εμπεριέχει αξιόλογες συγκεντρώσεις καφεϊνης. Οπότε η ασυνείδητη κατανάλωση του μπορεί να επιφέρει τις παρενέργειες της υπεροδοσολογίας καφεϊνης. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται συμπτώματα ταραχής, αϋπνία, άγχος. Αυτές οι παρενέργειες είναι λιγότερο έντονες από τις παρενέργειες του καφέ. Φυσιολογικά η κατανάλωση Llex guayusa δεν έχει αγχογενείς επιδράσεις ούτε προκαλεί το αντίστοιχο “crash” που μπορεί να σημειωθεί λίγες ώρες μετά την κατανάλωση καφέ – “crash” αποκαλείται η κατάσταση ευερεθιστότητας και χαμαλών επιπέδων ενέργειας που μπορεί να “συνοδεύει” την έντονη κατανάλωση καφέ.

Κάτι ακόμα που αξίζει να αναφερθεί είναι ότι το guayusa – όπως και άλλα τσάγια – εμπεριέχει τανίνες. Οι τανίνες τείνουν να δυσκολεύουν την απορρόφηση του σιδήρου και να προκαλούν ναυτία, ειδικά αν καταναλώνονται με άδειο στομάχι. Οι άνθρωποι που έχουν έλλειψη σιδήρου θα ήταν καλό να μετριάζουν σημαντικά την κατανάλωση του guayusa και άλλων βοτανολογικών τσαγιών.

Στο e-shop μας σας παρέχουμε τόσο raw φύλλα Guayusa όσο και ένα ενδιαφέρον εκχύλισμα του φυτού:

Llex Guayusa Φύλλα

Llex Guayusa Εκχύλισμα 12x