ΦΥΣΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΝΗΦΑΛΙΟΤΗΤΑΣ (ΜΕΡΟΣ 1)

Πρόλογος

Η μεταβολή της νηφαλιότητας μας (φτιάξιμο, μαστούρα, ανέβασμα κ.α) σχετίζεται πρωταρχικά με αρνητικές έννοιες. Οι περισσότεροι άνθρωποι ταυτίζουν τη μεταβολή της νηφαλιότητας με την κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών ή νόμιμων φαρμάκων. Για κάποιους ανθρώπους συνεπάγεται ισχυρές αισθήσεις μεταβολής της νοητικής κατάστασης, προσωρινή απώλεια της αίσθησης της πραγματικότητας ή ψυχεδελικές εμπειρίες. Για πολλούς ανθρώπους συνεπάγεται πιο ήπιες μα αισθητές μεταβολές της νηφαλιότητας.

Ας πάρουμε για παράδειγμα τη συνετή κατανάλωση αλκοόλ. Αν ρωτήσουμε έναν άνθρωπο γιατί πίνει αλκοόλ ποιες απαντήσεις θα πάρουμε; Για να απαντήσω προσωπικά αυτήν την ερώτηση: Το αλκοόλ με βοηθά να γίνομαι περισσότερο κοινωνικός με άλλους ανθρώπους, μειώνει τις κοινωνικές αναστολές μου και χαλαρώνει το σώμα και το νου μου. Αν ρωτούσαμε άλλους ανθρώπους γιατί καταναλώνουν την κάνναβη, μάλλον θα απαντούσαν ότι ενισχύει τις αισθήσεις τους, αυξάνει την εκτίμηση τους για τη μουσική και τις τέχνες, βοηθά με τη δημιουργικά τους, τους ανοίγει την όρεξη για φαγητό ή ακόμα και για σεξ. Άλλοι άνθρωποι που επιθυμούν να βιώνουν ψυχεδελικές εμπειρίες ίσως θα απαντούσαν ότι λαμβάνουν ψυχεδελικά σε μικρές δόσεις (microdosing-low dosing) για να ανακουφίσουν την κατάθλιψη τους. Ή ότι λαμβάνουν μεγάλες δόσεις μια στο τόσο για να προσπαθήσουν να απαντήσουν σε υπαρξιακά τους ερωτήματα, να κάνουν μια μορφή ψυχοθεραπείας με τους εαυτούς τους, να ενισχύσουν τη σύνδεση τους με άλλους ανθρώπους και τη φύση.

Μεταβολή Νηφαλιότητας – Σωματικές & Νοητικές Προεκτάσεις

Οποιοδήποτε βότανο ή φάρμακο προκαλεί αλλαγές στη σωματική ή νοητική φυσική μας κατάσταση εμπεριέχει ενεργές ουσίες που λειτουργούν σε υποδοχείς ευρισκόμενους στην επιφάνεια συγκεκριμένων κυττάρων ή/και ενζύμων στο ανθρώπινο σώμα. Αυτή η πρόσδεση μιας ενεργής χημικής/βιοχημικής ουσίας με τους υποδοχείς προκαλεί την αύξηση ή τη μείωση των ρυθμών λειτουργίας συγκεκριμένων βιολογικών αντιδράσεων.

Ας πάρουμε για παράδειγμα το THC. Το THC είναι το κύριο κανναβινοειδές της φαρμακευτικής κάνναβης. Λειτουργεί μέσω της ενεργοποίησης των υποδοχέων CB1 – αυτοί οι υποδοχείς εντοπίζονται στην επιφάνεια ποικίλων κυττάρων του ανθρώπινου σώματος. Η κατανάλωση του THC αυξάνει ή μειώνει συγκεκριμένες χημικές διεργασίες που ρυθμίζονται από το ανθρώπινο ενδοκανναβινοειδές σύστημα. Συνέπεια της αύξησης ή της μείωσης των ρυθμών αυτών των διαδικασιών είναι οι σωματικές και νοητικές αισθήσεις που στην αργκώ αποκαλούνται μαστούρα.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η κάνναβη είναι από κάποιες απόψεις μοναδική λόγω της έντονης επίδρασης της στο ενδοκανναβινοειδές σύστημα. Οι περισσότερες δραστικές ουσίες βοτάνων ή φαρμάκων επηρεάζουν τη σηματοδότηση νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη, το γ-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA), η ακετυλοχολίνη, η νορανδρελανίνη. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τους νευροδιαβιβαστές εδώ:

https://ethosherbals.com/wiki/ethos-lifestyle-blog/neurotransmitters-basics/

Λόγω της επίδρασης σε ποικίλες βιολογικές διεργασίες του ανθρώπινου σώματος, η κατανάλωση φυσικών ή χημικών ουσιών μπορεί να επιφέρει τα ακόλουθα:

• Αλλαγές στη διάθεση
• Μείωση αναστολών
• Αλλοιωμένη αντίληψη του χώρου και του χρόνου
• Επιδράσεις στην ομιλία, στη μνήμη και στις κινητικές ικανότητες
• Αυξημένη σωματική και νοητική αντίληψη
• Αύξηση της απόλαυσης δραστηριοτήτων που μας φαίνονται ωραίες
• Μεταβολές στις αισθήσεις (όραση, αφή κ.α)
• Ψυχεδελικές εμπειρίες με πνευματικές προεκτάσεις

Στη συνέχεια αυτού του άρθρου – του 1ου μέρους – θα παραθέσουμε μεθόδους μεταβολής της νηφαλιότητας χωρίς τη λήψη βοτάνων ή χημικών. Οι πρακτικές που παραθέτουμε έχουν επιδράσεις οι οποίες θα μπορούσαν να αποκληθούν και “φυσικό φτιάξιμο”. Είναι σημαντικό να έχετε στο νου σας ότι οι ακόλουθες πρακτικές συνήθως δεν παράγουν τόσο εμφανείς επιδράσεις όπως αυτές που θα βιώνατε αν καταναλώνατε μια ψυχοδραστική ουσία. Οι επιδράσεις είναι πολύ πιο ήπιες όμως μπορούν να γίνουν αισθητές. Σε βάθος χρόνου θα ευγνωμονείτε τους εαυτούς σας που τις εφαρμόζετε.

Πρακτικές Φυσικής Μεταβολής της Νηφαλιότητας

1. Ασκήσεις Αναπνοών

Ολοτροπικές Αναπνοές

H αναπνοή συνδέεται στενά με τις νοητικές διεργασίες. Για την Ανατολική παράδοση, η αναπνοή είναι ένα αναγκαίο “κομμάτι” των περισσότερων πρακτικών διαλογισμού. Παίζει τον κομβικό ρόλο για τη διαλογιστική κατάσταση της συνείδησης, η οποία αποκαλείται και “Samadhi”. Η αναπνοή αποκαλείται “Prana”. Πράνα σημαίνει “αναπνοή” αλλά και “ενέργεια” (η συνειδητότητα που διαπερνά όλο το σύμπαν). Η “Prana-Yama” (κυριολεκτικά σημαίνει “σταμάτημα/έλεγχος” αλλά και “άνοδος/επέκταση της αναπνοής”) είναι ένα σετ τεχνικών αναπνοής οι οποίες στοχεύουν στην άμεση συνειδητή ρύθμιση μιας ή περισσότερων παραμέτρων (συχνότητα αναπνοής, το βάθος της, ρυθμοί εισπνοών/εκπνοών). Η Πράνα – Γιάμα σχετίζεται πρωταρχικά με τεχνικές γιόγκα αλλά είναι και κομμάτι πολλών διαφορετικών διαλογιστικών πρακτικών.

Δυτικοί ασκητές τεχνικών αναπνοών ανέπτυξαν τις δικές τους τεχνικές και τις έκαναν περισσότερο δημοφιλείς στο Δυτικό Κόσμο. Για παράδειγμα, ο Τσέχος Stanislav Grof ανέπτυξε μια από τις πιο γνωστές δυτικές τεχνικές, τις Ολοτροπικές ασκήσεις αναπνοών (Holotropic breathwork, HB) στην Καλιφόρνια το 1975 μετά από ενδελεχείς έρευνες στην ψυχοθεραπεία με τη λήψη ψυχεδελικών ουσιών. Ο Grof εξέταζε πρωταρχικά τις επιδράσεις και το θεραπευτικό δυνητικό του LSD. Η μέθοδος αναπνοών του περιλαμβάνει ελεγχόμενα γρήγορη αναπνοή με μουσική για την πρόκληση μεταβολής της συνειδητότητας. Ο Grof παρομοίασε την “ολοτροπική κατάσταση” με την ένοια του Atman-Brahman: τη θεϊκή, αληθινή φύση του εαυτού.

Απλοϊκά θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι τεχνικές που αποτελούν τις ολοτροπικές αναπνοές χρησιμοποιούν μια ελεγχόμενη μορφή “υπερ-εκπνοών” για την αλλαγή της ισορροπίας ανάμεσα στο διοξείδιο του άνθρακα και του οξυγόνου στο σώμα. Έτσι ο νους καταλήγει σε μια κατάσταση παραλλαγμένης συνειδητότητας. Ο Grof και χιλιάδες άλλοι ασκητές της μεθόδου θεωρούν αυτές τις ασκήσεις εξαιρετικά ωφέλιμες για το στρες, την κατάθλιψη, ψυχικές αναταραχές ή ακόμα και για το Σύνδρομο Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (PTSD). Θεωρείται ότι αυτή η τεχνική μπορεί να φωτίζει με μαγικό τρόπο τον αληθινό εαυτό μας.

Παράδειγμα Εφαρμογής Holotropic Breathwork

https://www.youtube.com/watch?v=prfll4C1zw0

Προσοχή: Οι Ολοτροπικές αναπνοές ίσως να ενέχουν ρίσκο για ανθρώπους με καρδιακές παθήσεις ή παθήσεις του αναπνευστικού.

Αναπνοές Wim Hof

Μια άλλη πολύ ενδιαφέρουσα μέθοδος αναπνοών βασίζεται στις τεχνικές του Wim Hof (Wim Hof Method, WHM). Από το site του Wim Hof παραθέτω τα ακόλουθα:

O Ολλανδός αθλητής των εξτρίμ σπορ Wim Hof απέκτησε το παρατσούκλι του “ο Χιονάνθρωπος” αφού είχε σπάσει πολυάριθμα ρεκόρ που σχετίζονται με την έκθεση του ανθρώπινου σώματος σε συνθήκες ακραίου ψύχους: ανάβαση στο όρος Κιλιμάντζαρο με σορτσάκι, τρέξιμο ημι-μαραθωνίου στον Αρκτικό Κύκλο με γυμνά πόδια, παραμονή μέσα σε ένα δοχείο καλυμμένος με παγοκύστες για περισσότερα από 112 λεπτά. Χρησιμοποιώντας τη “σκληρή, ψυχρή φύση” ως δάσκαλο του, η εκτεταμένη προπόνηση του του έχει επιτρέψει να μάθει να ελέγχει την αναπνοή του, τον καρδιακό ρυθμό του και την κυκλοφορία του αίματος στο σώμα του ώστε να αντέχει απίστευτα ακραίες θερμοκρασίες.

Με την πάροδο των χρόνων, διάφοροι επιστήμονες έχουν υποβάλει τον Wim Hof (και κάποιους από τους μαθητές του) σε ποικίλα πειράματα, αποσκοπώντας να ξεκλειδώσουν τα μυστικά της μεθόδου του. Σε μια μελέτη που διεξήχθη το 2014, η ενέσιμη παροχή μιας ενδοτοξίνης σε μαθητές του Wim έδειξε ότι τα υποκείμενα της μελέτης μπορούσαν να ελέγχουν το συμπαθητικό νευρικό τους σύστημα και τις ανοσολογικές αποκρίσεις τους. Αυτό ίσως θα μπορούσε να υποδεικνύει ότι η μέθοδος Wim Hof είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο καταπολέμησης συμπτωμάτων που σχετίζονται με διάφορες αυτοάνοσες ασθένειες.
Μια μελέτη του 2018 έδειξε ότι η WHM ενεργοποιούσε κομμάτια του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για την καταστολή του πόνου. Αυτό ίσως θα μπορούσε να υποδεικνύει ότι η WHM παράγει ενδογενή φυσικά παυσίπονα.

Ο Wim και η ομάδα του συνεχίζουν να εργάζονται με ερευνητικά ινστιτούτα για να εξερευνούν το δυνητικό της μεθόδου WH – πρόκειται να ακολουθήσουν πολλές συναρπαστικές έρευνες στο μέλλον.

https://www.youtube.com/watch?v=tybOi4hjZFQ&t=1s

Τρέξιμο και Έντονη Σωματική Άσκηση

Κάποιες φορές βιώνουμε μια φυσική ευφορικότητα μετά το τρέξιμο. Στα αγγλικά αυτή η αίσθηση αποκαλείται “runner’s high”. Οι ασκήσεις cardio προωθούν το ανέβασμα της διάθεσης και τη μείωση του στρες ανάμεσα στα υπόλοιπα οφέλη τους τα οποία περιλαμβάνουν και τη μείωση του πόνου. Οι σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει ότι το σώμα μας αυξάνει την παραγωγή φυσικών ενδορφινών και ανανδαμίδης.

Το κανναβινοειδές ανανδαμίδη παράγεται φυσικά από το σώμα μας. Η ανανδαμίδη προσδένεται στους ίδιους υποδοχείς του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος (CB1) με το THC. Σε σύγκριση με το THC, αυτή η αύξηση παραγωγής της ανανδαμίδης διαρκεί πολύ λιγότερο όμως οι επιδράσεις της ομοιάζουν με αυτές που προκαλούνται από την κατανάλωση THC. Αυτές οι επιδράσεις μπορεί να περιλαμβάνουν την ευφορικότητα και τη μείωση της νευρικότητας. Ό,τι και να πούμε για τα οφέλη των καρδιοαναπνευστικών ασκήσεων δεν αρκεί – θα έπρεπε να γράψουμε σελίδες. Ξεκινήστε το τρέξιμο και απολαύστε τους κόπους σας :).

Συνειδητά Όνειρα

Ο όρος “συνειδητά όνειρα” αναφέρεται σε φάσεις ύπνου όπου συνειδητοποιούμε ότι ονειρευόμαστε. Ο όρος συνειδητά όνειρα (lucid dreams) συζητιέται όλο και περισσότερο ως μια τεχνική με πνευματικές και θεραπευτικές προεκτάσεις. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, ο δρ. LaBerge διεξήγαγε έρευνες για τα συνειδητά όνειρα στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Ο ερευνητής έχει γράψει ότι: “τα συνειδητά όνειρα μπορούν να ανοίξουν την πόρτα στον πραγματικό εαυτό προκαλώντας επιφανείς πνευματικές εμπειρίες που μπορούν να αλλάξουν δραστικά την κατανόηση της πραγματικότητας μας και του εαυτού μας”.

Υπάρχουν διάφορες τεχνικές πρόκλησης συνειδητών ονείρων.Κάποιες τεχνικές έχουν αναπτυχθεί από τον δρ. LaBerge:

Η πρώτη τεχνική αποκαλείται MILD (Mnemonic Induction of Lucid Dreams): Αυτή η τεχνική αναπτύχθηκε από τον LaBerge το 1980. Βασίζεται στην ανάκληση ενός ονείρου που μας έχει κάνει εντύπωση στο μνημονικό μας. Η τεχνική εφαρμόζεται λίγο πριν τον ύπνο – θεωρητικά μπορεί να οδηγήσει στην πρόκληση ενός συνειδητού ονείρου.

Η δεύτερη τεχνική αποκαλείται WILD (Wake Initiated Lucid Dreaming): Αυτή η τεχνική βασίζεται στην πρόκληση μιας υπναγωγικής παραίσθησης ενώ διατηρούμε τη συνειδητότητα μας σε μια κατάσταση μεταξύ ύπνου και ξύπνιου. Η τεχνική WILD φαίνεται να βοηθά σημαντικά με τη διατήρηση της συνειδητότητας μας κατά τη διάρκεια των ονείρων μας.

Η τρίτη τεχνική ονομάζεται WBTB (Wake Back To Bed): Αυτή η τεχνική βασίζεται (και) στη χρήση ξυπνητηριού. Βάζουμε ένα ξυπνητήρι που θα χτυπήσει κατά το μέσον του ύπνου ώστε να ξυπνήσουμε και να παραμείνουμε ξύπνιοι για λίγο πριν ξαναπέσουμε στο κρεβάτι. Έτσι αυξάνουμε την πιθανότητα πρόκλησης ενός συνειδητού ονείρου.

Αν θέλετε μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο μας για Ονειρογόνα Βότανα εδώ:

Αυτό το άρθρο είναι το πρώτο από τα άρθρα μας που ασχολούνται με πρακτικές για φυσικές μεταβολές της νηφαλιότητας. Στο επόμενο άρθρο θα εξετάσουμε περισσότερες τεχνικές. Να θυμα΄στε ότι οι πράξεις είναι οι ώριμοι καρποί της γνώσης. Ξεκινήστε έστω και για λίγα λεπτά την ημέρα κάποια από τις τεχνικές που αναφέραμε και απολαύστε τη μονοπάτι της φυσικής αυτο-εξερεύνησης!